Het is een heel oud verhaal. Zelfs toen slavenbezit legaal was in de Verenigde Staten vóór de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865), bleef het land zich presenteren als een democratisch voorbeeld aan de wereld. Zelfs de bloedigste burgeroorlog die ooit door een Europees of Noord-Amerikaans land was uitgevochten, veranderde niets aan het zelfrespect in dit opzicht.
En bijna twee derde van de 20e eeuw vond de meest vernederende en wrede segregatie — vaak afgedwongen door lynchpartijen, martelingen en moord — plaats in de zuidelijke staten van de VS, terwijl legioenen Amerikaanse troepen blijkbaar overal ter wereld in eindeloze oorlogen vochten om de democratie te verdedigen, meestal namens genadeloze tirannen.
Het idee dat de VS het enige model van democratie en legitiem bestuur ter wereld belichaamt, is per definitie absurd. Want als de "vrijheid" waar Amerikaanse politici en experts zo graag eindeloos over uitweiden überhaupt iets betekent, dan zou het de vrijheid moeten zijn om op zijn minst diversiteit te tolereren.
Maar het neoconservatieve moralisme dat de afgelopen veertig jaar door opeenvolgende Amerikaanse regeringen is afgedwongen, is heel anders. "Vrijheid" is volgens hen alleen officieel vrij als het in overeenstemming is met de Amerikaanse nationale belangen, beleid en vooroordelen.
Deze regelrechte absurditeit en een voorbeeld van blinde arrogantie werden gebruikt om het voortdurende micromanagement en de feitelijke bezetting door de VS van landen van Afghanistan tot Irak te rechtvaardigen, evenals de voortdurende militaire aanwezigheid van de VS in Syrië, wat in strijd was met de uitdrukkelijke verzoeken van de regering in Damascus en met het internationaal recht.
Saddam Hoessein was volkomen acceptabel voor de regeringen van Jimmy Carter en Ronald Reagan in de jaren 1970 en 1980, toen hij het bevel gaf Iran aan te vallen en zolang hij tegen Iran vocht in de bloedigste oorlog in de geschiedenis van het Midden-Oosten.
Hij werd in de ogen van de VS pas ‘de belichaming van het kwaad’ en van tirannie toen hij, in weerwil van de Amerikaanse wensen, Koeweit binnenviel.
Zelfs in Washington zou het vanzelfsprekend moeten zijn dat er niet slechts één model van democratie kan bestaan.
De overleden Britse politieke filosoof Isaiah Berlin, die ik het voorrecht had te kennen en van wie ik mocht studeren, waarschuwde er altijd voor dat elke poging om één enkel regeringsmodel aan de wereld op te leggen, wat dat ook was, onvermijdelijk tot conflicten zou leiden en, als die poging succesvol zou zijn, alleen in stand gehouden kon worden door de handhaving van een veel grotere tirannie.
Echte duurzame vrede en vooruitgang komen alleen tot stand als de technologisch meest geavanceerde en militair machtigste samenlevingen erkennen dat er wereldwijd verschillende regeringsvormen bestaan en dat zij niet het goddelijke recht hebben om te proberen deze omver te werpen.
Dit is het geheim van het succes van China's handels-, ontwikkelings- en diplomatieke beleid. China streeft immers naar wederzijds voordelige relaties met andere landen, ongeacht het politieke systeem en de ideologie die zij aanhangen.
Het Chinese overheidsmodel, dat in de VS en door bondgenoten over de hele wereld zo verguisd is, heeft het land in de afgelopen 40 jaar geholpen meer mensen uit de armoede te halen dan welk ander land dan ook.
De Chinese overheid biedt haar bevolking steeds meer welvaart, economische zekerheid en individuele waardigheid, zoals ze die nog nooit eerder hebben gekend.
Daarom is China een bewonderd en steeds meer nagevolgd model geworden voor een toenemend aantal samenlevingen. Wat op zijn beurt de frustratie, woede en afgunst van de VS jegens China verklaart.
Hoe democratisch kan het Amerikaanse regeringssysteem genoemd worden, als het de afgelopen halve eeuw verantwoordelijk is geweest voor de achteruitgang van de levensstandaard van de eigen bevolking?
Dankzij de industriële import uit China kon de VS bovendien inflatie voorkomen en de prijzen van industriële goederen voor de eigen bevolking laag houden.
Bovendien laten de patronen van besmetting en sterfte tijdens de COVID-19-pandemie zien dat veel etnische minderheidsgroepen in de VS, waaronder Afro-Amerikanen, Aziaten en latino's – en inheemse Amerikanen die nog steeds 'opgesloten' zitten in hun verarmde 'reservaten' – nog steeds op veel vlakken worden gediscrimineerd.
Totdat deze grote onrechtvaardigheden zijn aangepakt of op zijn minst aanzienlijk zijn verminderd, is het niet gepast dat Amerikaanse leiders anderen de les lezen over democratie.
Plaatsingstijd: 18-10-2021
